Waarom Je Zenuwstelsel Extra Ondersteuning Kan Gebruiken in de Herfst: TCM en Ayurvedische Inzichten
- Manoek Klootwijk
- 25 sep
- 8 minuten om te lezen
Bijgewerkt op: 3 okt
Ayurveda en Traditionele Chinese Geneeskunde (TCM) zijn beide eeuwenoude wijsheidstradities die ons leren om in harmonie te leven met de natuur. Terwijl Ayurveda ons de kennis van het leven ('veda' - kennis, 'ayus' - leven) biedt, toont TCM ons hoe we kunnen stromen met de energieën van de seizoenen. Deze holistische benaderingen vormen een prachtige basis voor ons welzijn, en zijn nog altijd relevant in onze moderne tijd.
Terwijl de bladeren goud kleuren en de eerste frisse ochtenddauw verschijnt, betreden we officieel de herfsy. In een wereld waarin we soms wat 'gevangen' zitten in een constante staat van doen' nodigt de herfst ons uit om te vertragen, naar binnen te keren, en ruimte te maken voor natuurlijke verandering.
De Wijsheid van het Metaal Element: Longen en Dikke Darm
Vanuit de TCM bewegen we nu door het seizoen van het Metaal-element, dat verbonden is met de Longen en Dikke Darm meridianen. Dit is de tijd waarin de natuur ons toont hoe transformatie kan plaatsvinden - net zoals de bomen hun bladeren vrijgeven in hun eigen tempo. Het Metaal element draagt de kwaliteiten van structuur, discipline verfijning en het concentreren van energie.
De longen, ons centrum van ademhalingz en uitwisseling, kunnen ons uitnodigen om bewuster te ademen en ruimte te maken voor wat nieuw mag zijn. De dikke darm werkt samen met de longen als een team - ƩƩn zorgt voor het opnemen van verse, zuivere lucht, terwijl de ander helpt bij het vrijgeven van wat niet langer nodig is.
Tijdens deze periode kunnen er soms emoties naar de oppervlakte komen - verdriet, melancholie of een gevoel van rouw om wat achter ons ligt. Dit is volkomen natuurlijk; het Metaal-element kan ons leren dat verandering een vorm van wijsheid is. Het gaat niet om het forceren van processen van verwerking, maar om het zacht toestaan van wat er op natuurlijk wijze wil bewegen.
Fysieke en Emotionele Kenmerken van het Metaal Element
Wanneer de energie van het Metaal element vrij kan stromen, kunnen we een dieper gevoel van veerkracht ervaren en de capaciteit om op een 'gezonde' manier te ademen. Wanneer deze energie wat meer vastloopt of gestaagneerd raakt, zouden we kunnen merken dat we gevoeliger zijn voor verkoudheden, hoesten, huidproblemen, of spijsverteringsproblemen zoals constipatie.
Op emotioneel niveau kan het vrij stromen van Metaal element energie ons helpen om op een natuurlijke manier om te gaan met verlies en verandering. Wanneer deze energie wat meer vastzit, kan het zijn dat we merken dat we langer blijven hangen in gevoelens van verdriet, of juist merken dat we moeite hebben met het uiten ervan. Dit zijn allemaal natuurlijke variaties in hoe energie door ons systeem beweegt - er is niets 'mis', het is allemaal informatie over waar we ons op dat moment bevinden.
Vata Energie volgens Ayurveda: Beweging en Ruimte
Vanuit de Ayurveda zien we tegelijkertijd een toename van de Vata energie tijdens de herfst. Vata, bestaande uit de elementen lucht en ruimte, heeft kwaliteiten die droog, licht, koud, ruw, subtiel en mobiel zijn. Dit kan zich uiten in:
Gevoelens van onrust of een onrustige geest
Droge huid of droge slijmvliezen
Een gevoeliger zenuwstelsel
Verandering in slaappatronen
Meer gevoeligheid voor kou en wind

Waarom We Gevoeliger Zijn in de Herfst
Er gebeurt iets bijzonders met ons zenuwstelsel tijdens deze overgang. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat onze sympathische zenuwactiviteit (ons 'alertheid'-systeem) seizoensgebonden variaties kent, met hogere niveaus in de wintermaanden. Dit is een natuurlijk fenomeen dat mogelijk samenhangt met onze biologische aanpassing aan koudere perioden.
Tegelijkertijd vraagt de verhoogde Vata energie veel van ons zenuwstelsel. De mobiele, lichte kwaliteiten kunnen ervoor zorgen dat we ons sneller overweldigd voelen door prikkels die we in de zomer misschien wel aankonden. Het is alsof ons zenuwstelsel een fijnere antenne heeft gekregen - gevoeliger voor geluiden, emoties, en veranderingen om ons heen.
Deze natuurlijke gevoeligheid is geen tekortkoming, maar eerder een uitnodiging om bewuster voor onszelf te zorgen. Door dit te begrijpen, kunnen we het zenuwstelsel zacht ondersteunen in plaats van tegen deze natuurlijke flow in te gaan.
Voor mensen met een Vata-dominante constitutie kan deze tijd extra uitdagend zijn, maar eigenlijk kunnen we allemaal baat hebben bij het bewust ondersteunen van ons systeem tijdens dit seizoen van verhoogde Vata energie.
Zachte Ondersteuning voor Lichaam en Geest
Voeding en Warmte
Door bewust te werken met grounding en warmte, kan de verhoogde Vata energie zacht in balans worden gebracht. Dit betekent dat voeding die warm, vochtig en goed gekruid is extra ondersteunend kan zijn. Denk aan warme soepen, stoofschotels en seizoensgebonden groenten zoals pompoen en wortel.
Uit TCM-perspectief kunnen voedingsmiddelen die de longen voeden extra waardevol zijn: gepofte appels en peren, honing in warm water, en voedingsmiddelen met een mucilagineuze kwaliteit zoals zeewier en lijnzaad kunnen helpen bij het herstellen van de slijmvliezen.
Abhyanga: Warme Oliemassage voor Gronding
Een van de mooiste manieren om jezelf te ondersteunen tijdens de Vata tijd is met abhyanga - een warme oliemassage. Deze praktijk heb ik geleerd tijdens mijn Ayurvedische mentorschap, een jaar lange cursus over Ayurveda die ik heb gevolgd om er meer over te leren en op mezelf toe te passen. Ik ben geen Ayurvedische specialist, al hoop ik me er in de toekomst nog verder in te verdiepen, maar deel graag de rituelen die ik heb geleerd tijdens de cursus die mij zelf enorm helpen. En abhyanga is er daar een van!
Koudgeperste sesamolie is traditioneel de olie van keuze voor Vata, omdat het licht verwarmend en erg aardend werkt. Als je merkt dat je al veel warmte of 'vuur' in je systeem hebt, kun je ook kiezen voor een meer neutrale olie zoals koudgeperste zonnebloemolie.
Je kunt de olie in een glazen pipetflesje bewaren en dit onder de warme kraan opwarmen tot lichaamstemperatuur. Masseer de warme olie zacht in je huid, van je hoofd tot je voeten, en laat het 20 minuten intrekken. In deze tijd kan de olie alle lagen van je lichaam bereiken - de laatste laag die wordt gevoed is die van je voortplantingsorganen. Als laatste kun je een warme douche nemen om de olie van je af te spoelen.
Voor de juiste applicatie van de olie kun je de instructies van deze video volgen.
Pada Abhyanga - Voetmassage voor Drukke Dagen
Soms heb je geen tijd om je hele lichaam te masseren. Dan kun je ook alleen je voeten doen - pada abhyanga genoemd. Dit kan 's ochtends als je weinig tijd hebt, maar kan ook heel fijn zijn om te doen voor het slapen gaan. Masseer de warme olie zacht in je voetzolen, laat het intrekken en trek dan sokken aan. Deze eenvoudige praktijk kan helpen om dieper te slapen en geeft je toch die voedende, grondende energie die zo waardevol is tijdens de herfst.
Deze zachte vorm van zelfzorg kan niet alleen grondend en voedend werken tijdens de verhoogde Vata tijd en voor mensen die Vata in hun constitutie hebben, maar kan ook helpen bij hormonale klachten zoals pijnlijke krampen tijdens de menstruatie. Ā Als je merkt dat je veel lusteloosheid of traagheid ervaart, dan zou je deze praktijk kunnen overslaan - luister altijd naar wat je lichaam je vertelt of plan een afspraak met een Ayurvedische specialistĀ voor persoonlijk advies.
Ademhaling als Anker
Diepe buikademhaling kan een van de meest direct werkende manieren zijn om zowel het Metaal element als de Vata energie te ondersteunen. Door bewust dieper te ademen, stimuleren we de longen en het parasympathische zenuwstelsel.
Je kunt proberen om een paar momenten per dag bewust adem te halen naar de buik, waarbij de uitademing iets langer mag zijn dan de inademing. Deze eenvoudige praktijk kan helpen om het zenuwstelsel te kalmeren en een gevoel van gronding te creƫren.
Ondersteunende Yoga Houdingen voor Thuis
Enkele zachte yoga houdingen kunnen helpen bij het ondersteunen van de Long en Dikke Darm meridianen:
Voor de Longen:
Kindhouding (Balasana)Ā - helpt om de ademhaling te vertragen en de longen zacht te openen
Open en Gebroken VleugelĀ - deze Yin yoga houdingen stimuleren zowel de Long als Dikke Darm meridiaan die door de armen lopen
Zachte rugbuigingenĀ zoals de Cobra/Sfinx pose of het simpelweg openen van de borst door de armen zachtjes naar achteren te brengen
Zijstretches zoals de liggende halve maan pose die ruimte creëren tussen de ribben
Voor de Dikke Darm:
Zachte twistsĀ in zittende positie kunnen helpen bij de doorstroom
Knie-naar-borst houdingenĀ die de buik zacht masseren
VooroverbuigingenĀ die rust brengen aan het zenuwstelsel
Acupressuur Punten voor Extra Ondersteuning

Je kunt thuis ook werken met enkele eenvoudige acupressuur punten. Longpunt 1 (LU1) ligt net onder het sleutelbeen en kan helpen bij het openen van de borst en het verminderen van hoestbuien en kortademigheid en helpt met het verspreiden van lond energie door het lichaam . Longpunt 7 (LU7) bevindt zich aan de pols en wordt vaak gebruikt voor ademhalingsproblemen en emotieregulatie.
Deze punten kun je zacht masseren met cirkelvormige bewegingen, ongeveer 1-2 minuten per punt. Het kan helpen om dit te combineren met bewuste ademhaling - een paar rustige ademhalingen door de neus met een lange, zachte uitademing.
Een Cadeau voor Jou: Herfst Yoga Nidra
Om je extra te ondersteunen in deze overgangsperiode, heb ik een speciale Yoga Nidra sessieĀ gemaakt die je kan helpen om de zachte energie van de herfst te omarmen. Deze 8-minuten durende meditatie voert je mee door een rustgevend herfstbos, waar je even mag zijn zonder iets te hoeven en misschien wel de transformerende energie van dit seizoen kunt ervaren.
Yoga Nidra kan bijzonder ondersteunend zijn voor zowel het Metaal element als verhoogde Vata energie, omdat het het zenuwstelsel diep kan kalmeren en het natuurlijke herstelproces van het lichaam kan activeren.
Energetische Ondersteuning in Uitdagende Tijden
In een wereld die soms overweldigend kan zijn, bied ik je een moment van zachte ondersteuning. Ervaar je in deze herfstperiode meer onrust dan anders? Misschien herken je constipatie of ongemak in je darmen, een gevoeliger huid, of die constante spanning die maar niet lijkt weg te gaan? Je bent niet de enige - de verhoogde Vata energie en de veranderingen in het Metaal element kunnen zich op verschillende manieren uiten.
Tijdens een Energetische SessieĀ bij Studio Tree Of Life combineer ik mijn kennis over yoga, de werking van het zenuwstelsel en Reiki - een Japanse helingsmethode ontwikkeld door Mikao Usui. Het woord "Reiki" betekent "universele levensenergie" die wordt doorgegeven door de handen zachtjes op of net boven het lichaam te plaatsen.
Door het zenuwstelsel te ondersteunen kan Reiki helpen bij emotieregulatie en het versterken van het immuunsysteem - beide extra waardevol tijdens de herfstperiode. Een Energetische Sessie gaat verder dan een reguliere Reiki behandeling. Samen luisteren we naar wat jouw lichaam je probeert te vertellen, zodat je (weer) contact kunt maken met jouw innerlijke kracht.
Wil je graag ervaren wat een Energetisch Sessie voor jou kan betekenen? Stuur me een bericht via Whatsapp, dan plannen we samen een passende dag en tijd!
Een Uitnodiging om Te Vertragen
Nu de dagen korter worden, is Studio Tree Of Life een warme plek waar je terecht kunt om te vertragen met yoga, energetisch werk en vrouwencirkels. Hier mag je zijn zoals je bent, met alles wat deze herfst voor je meebrengt.
Hoe ervaar jij deze tijd van het jaar eigenlijk? Merk je de veranderingen in je lichaam, je energieniveau, of je gevoelsleven? Ik ben nieuwsgierig naar wat er voor jou werkt om in jezelf te ondersteunen tijdens de herfst.
De herfst leert ons dat gevoeligheid geen zwakte is, maar een natuurlijke reactie op de seizoensveranderingen - en door de wijsheid van TCM en Ayurveda toe te passen, kunnen we deze gevoeligheid omarmen als een uitnodiging om zachter voor onszelf te zorgen.
Met warme herfstgroeten,
ManoekĀ - Studio Tree Of LifeĀ Breda


Opmerkingen