De Nazomer: Gedragen Worden door het Aarde Element

Nu de temperaturen wat zijn gedaald, voel je het misschien wel; een verandering hangt in de lucht…

Wellicht wil je er nog niet aan geloven, maar de zomer maakt plaats voor het volgende seizoen. Herfst, nu al?! Dat duurt nog een hele maand! denk je misschien. En… dat klopt.

Waar ik het over heb, is de nazomer. De TCM kent een vijfde seizoen, een periode waarin het geen zomer meer is, maar de herfst ook nog niet in volle gang is getreden. Het mooie aan dit 'bonus' seizoen is dat het je de tijd en ruimte geeft om gaandeweg de seizoensverschuiving te ervaren en stapje voor stapje kun je jouw gewoonten aanpassen zodat ze meer in overeenstemming zijn met de energie en kwaliteiten van de herfst. Zo kun je wennen aan de korter wordende dagen, een koelere wind die waait en de natuur die zich voorbereidt op het najaar.

Je zou het kunnen zien als een adempauze tussen twee seizoenen.

De Subtiele Tekenen van Verandering

Seizoenen veranderen niet van de ene op de andere dag, het is subtiel. Er zijn signalen voor je systeem waaraan je merkt dat de wind van verandering je een nieuwe weg in blaast.

Misschien merk je al dat de temperaturen 's avonds en 's nachts meer afkoelen en dat het licht een gouden gloed die zo kenmerkend is voor deze tijd van het jaar. Wellicht voelt ook de wind frisser aan tegen je huid en zie je dat het eerder donker wordt. Deze natuurlijke signalen kondigen de overgang aan.

In je lichaam zou je ook subtiele verschuivingen kunnen waarnemen. Misschien ervaar je wat meer droogte – in je huid of in je hele systeem. Soms kan er wat meer lucht in je maag zitten, of merk je dat het lastiger is om in slaap te komen door een gevoel van onrust.

Vanuit Ayurvedisch perspectief kunnen we deze signalen begrijpen als een natuurlijke toename van Vata-energie. Vata beheerst de herfst en brengt kwaliteiten van droogte, koelte, beweging en onregelmatigheid met zich mee. Zowel de Ayurveda als de TCM erkennen dat seizoensovergangen – in het Sanskriet Ritu Sandhi genoemd – periodes zijn waarin ons systeem wat kwetsbaarder kan zijn. Het is een tijd om extra goed voor jezelf te zorgen door geleidelijk je rituelen en gewoonten aan te passen van die van de zomer naar die van de komende herfst.

Het Aarde-Element: Voeding en Transformatie

Volgens de TCM wordt de nazomer beheerst door het element aarde. Dit seizoen loopt van midden augustus tot aan de herfst-equinox (dit jaar op 22 september) en wordt gekenmerkt door zijn voedende en grondende kwaliteiten. Het tussenseizoen nodigt je uit om langzaam wat meer naar binnen te keren – terug te keren naar jouw basis na een yang-gerichte zomer waarin de energie van de natuur het meest naar buiten keert.

Het aarde-element is verbonden met de milt- en maagmeridianen, die verantwoordelijk zijn voor de transformatie van voeding tot qi – onze levensenergie. Dit gaat niet alleen over fysieke voeding, maar ook over intellectuele en emotionele voeding. Het aarde-element draait om voeding, transformatie en het oogsten van overvloed.

In de TCM werken de maag en milt nauw samen. De maag kan worden gezien als de kookpot en de milt als het vuur eronder. Samen zijn zij verantwoordelijk voor het omzetten van alles wat we binnenkrijgen – voedsel, ervaringen, informatie – in bruikbare energie voor ons lichaam en onze geest.

Wanneer de energie in deze meridianen goed stroomt, zou je dat kunnne ervaren als een gevoel van gronding en ondersteuning. Je zou je gedragen kunnen voelen door het leven, zoals de aarde ons letterlijk draagt. Wanneer er een 'blokkade' is en de energie minder goed stroomt, kan dit zich uiten in gevoelens van onrust, zorgen maken, of dat piekerende gevoel waarin gedachten maar blijven malen zonder tot rust te komen.

De Adempauze Omarmen

Misschien is het goed om een moment stil te staan bij hoe je je voelt aan het 'einde' van de zomer. Voel je je opgeladen, geïnspireerd door jouw belevingen? Of merk je vermoeidheid op, een bepaalde onrust?

Als je veel tijd in de volle zon hebt doorgebracht en constant bezig bent geweest zonder te pauzeren, kan het zijn dat je energie wat is opgeraakt. Maar... geen zorgen! Deze weken van 'nazomeren' bieden je de mogelijkheid om bij te tanken en jouw lichaam en geest te voeden met de benodigde rust en voedingsstoffen.

Deze adempauze biedt een moment om terug te keren naar je basis, je centrum. De herfst en winter kunnen soms chaotische en drukke periodes zijn met veel bijvoorbeeld veel afspraken op werk en natuurlijk de feestdagen. Maar hier in de nazomer, na de warmste en langste dagen van het jaar, zit je daar tussenin. Je komt misschien langzaam terug in routine en ook dat kan ervoor zorgen dat je systeem meer gereguleerd voelt.

Praktische Voeding voor Lichaam en Geest

• Rustmomenten Inplannen

We bevinden ons volgens de Ayurveda nog steeds in Visarga Kala – de energie-uitputtende tijd van het jaar die loopt van de zomer-zonnewende tot de winter-zonnewende. Dit is de periode is waarin de zon sterker is dan de maan en we geleidelijk kracht 'verliezen', die we tijdens de winter en lente juist opbouwde. Een gevoel van uitputting is niet gek na een zomer vol warmte en zon.

Een belangrijke tip: plan momenten van rust in gedurende de dag. Zo vul je jouw energiereserve aan. Volgens de Ayurveda is de tijd tussen 14:00 en 16:00 uur ideaal om even te ontprikkelen – dit is wanneer Vata-energie het sterkst aanwezig is. Je kunt dan zitten of liggen op een plek waar je even niets hoeft te doen en je ogen kunt laten rusten.

Dit hoeft niet ingewikkeld te zijn. Werk je fulltime? Neem dan 5 of 10 minuten rust op het toilet als dat de enige rustige plek is. Of ga na je werk even 10 minuten op de bank liggen voordat je bijvoorbeeld met koken begint. Uiteindelijk is de tijd wanneer je rust minder relevant dan het rust nemen zelf!

• Voeding die Ondersteunt

Wat betreft voeding: nu de herfst nadert en de Vata-energie toeneemt, kun je het beste verwarmende kruiden gebruiken zoals kaneel, gember, kardemom en venkelzaad. Kies voor gestoomde, gekookte of gebakken groenten in plaats van veel rauw en koud voedsel. De milt-energie wordt namelijk verzwakt door koude en vochtige voedingsmiddelen. Warme maaltijden ondersteunen je verteringsvuur en helpen je lichaam om de voeding optimaal om te zetten in energie.

Volgens de TCM zijn er specifieke voedingsmiddelen die het aarde-element extra ondersteunen. Denk aan gele en oranje voedingsmiddelen die resoneren met de kleuren van dit element en seizoen: pompoen, zoete aardappel, wortel, pastinaak, en gierst. Deze seizoensgebonden groenten zijn bijzonder versterkend voor de milt en maag.

Een belangrijk principe: vermijd gekoelde dranken, zelfs in warme periodes. En vergeet niet goed te kauwen, want de eerste verteringsprocessen beginnen al in de mond.

Yoga en Energiewerk voor het Aarde-Element

In mijn yogalessen werk ik tijdens de nazomer gericht op het ondersteunen van de milt- en maagmeridianen.

De miltmeridiaan loopt aan de binnenkant van de benen, dus poses zoals de vlinder, liggende vlinder, hoofd-naar-knie houding en zittende spreidstand zijn ideaal om deze energiebaan te stimuleren.

De maagmeridiaan loopt aan de voorkant van het lichaam – langs het gezicht, de borst en buik en de benen. Poses die de voorkant van het lichaam openen zijn daarom zeer ondersteunend: cobra, sfinx, ondersteunde brug met gestrekte benen, kameel en lage lunge die specifiek de voorkant van de dij strekt waar de maagmeridiaan doorheen loopt.

Interessant om te weten: de maagmeridiaan heeft een belangrijk acupunctuurpunt, ST-36 (Zusanli), gelegen drie vingerbreedtes onder de knieschijf, één vingerbreedte lateraal van het scheenbeen. Dit punt wordt "Leg Three Li" genoemd en is een van de belangrijkste energiepunten voor vitaliteit en spijsvertering. Dit punt zou je zachtjes kunnen masseren door ronddraaiende bewegingen te maken of wat lichte druk op het punt te plaatsen. Zie de afbeelding voor specifieke locatie.

Tijdens de lessen bouw ik extra rustmomenten in, zodat je systeem de kans krijgt om zich aan te passen aan de seizoensovergang. Ook tijdens energetische sessies kan ik werken met de energie van het aarde-element, waarbij ik met reiki-technieken kan zorgen voor extra gronding, zodat je je meer gesteund en gedragen voelt.

Jezelf Voeden op Alle Niveaus

Het aarde-element herinnert ons eraan dat voeding meer is dan alleen wat we eten. Het gaat ook om hoe we onszelf emotioneel en mentaal voeden. Tijdens de nazomer is het extra belangrijk om bewuste keuzes te maken: ja zeggen tegen dingen die je energie geven, en nee tegen wat je energie wegneemt zonder echte waarde toe te voegen.

Wanneer het aarde-element in jou sterk resoneert, zou je dat kunnen ervaren als een gevoel van vertrouwen en verbinding met de steunende kracht van de aarde onder je voeten.

Tijdens yogalessen en energetische sessies kunnen we samen verkennen wat voeding voor jouw lichaam en geest betekent. Wat voedt jou echt? En wat put je uit zonder iets terug te geven?

Een Uitnodiging om te Vertragen

De nazomer nodigt ons uit om terug te keren naar onze basis, onze kern. Het is een tijd om te oogsten wat we hebben gezaaid tijdens de lente en actieve zomermaanden, maar ook om te bewaren wat we nodig hebben voor de komende seizoenen.

Bij Studio Tree Of Life stem ik mijn lessen bewust af op deze natuurlijke cycli. In de nazomer betekent dit dat we extra aandacht besteden aan gronding, voeding en het cultiveren van een gevoel van innerlijke stabiliteit.

Ik nodig je van harte uit om deze bijzondere tijd van het jaar bewust mee te maken. Kom langs voor een zachte Hatha of Yin yogales waarin we samen kunnen verkennen hoe het voelt om ondersteund te worden door het aarde-element. Of overweeg een Energetische sessie als je merkt dat je extra ondersteuning kunt gebruiken bij het maken van deze overgang.

De nazomer leert ons dat overgangen niet abrupt hoeven te zijn. Soms is het juist in de zachte, geleidelijke verschuivingen dat we de diepste transformatie kunnen ervaren. Door bewust aanwezig te zijn bij deze natuurlijke cycli, creëren we ruimte om niet alleen mee te bewegen met de seizoenen, maar ook om onze eigen innerlijke seizoenen te eren.

Voel je de uitnodiging van dit bijzondere seizoen? Om terug te keren naar je centrum, je basis, en jezelf te voeden met wat je echt nodig hebt?

De aarde draagt je. Mijn hoop is dat je dat deze nazomer mag ervaren.

Met warme groet,

Manoek - Studio Tree Of Life